-
1 gdyby
Ⅰ conj. (w trybie warunkowym) if- gdybym się spóźnił, nie czekaj na mnie if I’m late, don’t wait for me- gdyby wybory odbyły się dwa lata temu, wygraliby socjaliści if the election had taken place a. had the election taken place two years ago, the socialists would have won- gdyby babcia żyła, cieszyłaby się z twojego sukcesu if granny were alive she’d be delighted at your success- gdybym był na twoim miejscu… if I were in your shoes a. place…- gdyby nadarzyła się sposobność should the opportunity arise- gdyby nie księżyc, (to) byłoby całkiem ciemno but for the moon książk. a. if it weren’t for the moon, it would be completely dark- przyszłabym wczoraj, gdyby nie wizyta ciotki if my aunt hadn’t paid a visit, I would have come yesterday- gdyby nie to, że… if it weren’t for the fact that…; were it not for the fact that… książk.- gdyby nawet a. nawet gdyby even if- postanowili walczyć do końca, nawet gdyby mieli przegrać they resolved to fight to the bitter end, even if they should loseⅡ part. 1. (wyrażające możliwość) what if- a gdyby posadzić go koło Adama? and what if I/we sit a. seat him next to Adam?- a gdybym ci nie uwierzył? and what if I hadn’t believed you?2. (wyrażające pragnienie) if only- gdyby tak mieć dużo pieniędzy! if only I/we were rich!- gdybym tylko dostał ich w swoje ręce! if I could just get a. lay my hands on them!- gdybym to ja wiedział! if only I knew/had known!- gdyby dało się przewidzieć, co z tego wyniknie! if only we knew a. could tell what would come of it!3. (wyrażające prośbę) if- gdyby pan był taki uprzejmy i zamknął okno if you would be kind enough to close the window- gdybyś mógł coś zrobić w tej sprawie if you could do something about it* * *conjifgdybyś tam (teraz) poszedł, przyjęliby cię — if you went there (now), they would accept you
gdybyście tam (wtedy) poszli, przyjęliby was — if you had gone there (then), they would have accepted you
gdyby żyła moja matka — I wish my mother were lub was still alive
* * *conj.1. ( wprowadza zdanie warunkowe) if; gdyby to planował, powiedziałby nam if he was planning it (l. if he were planning it), he'd tell us; gdybym tam był wczoraj... if I'd been there yesterday...2. ( w zdaniach wyrażających życzenie) och, gdybyś teraz była ze mną if only you were with me now.3. jak gdyby as if, as though.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdyby
-
2 gdybyż
part. książk. if only- gdybyż to było takie proste! if only it were that simple- gdybyż wreszcie przestało padać! if only it would stop raining at last!* * *conj.if only; gdybyż można było uratować jej życie! if only she could have been saved.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdybyż
-
3 byle
Ⅰ conj. 1. (wyrażające warunek) providing a. provided (that), (just) as long as- wyjdzie za każdego, byle miał pieniądze she’ll marry anyone, providing a. as long as he’s got money- kup sobie jakiś garnitur, byle nie czarny buy yourself a suit, just as long as it’s not black- możesz wziąć tę płytę, byleś ją jutro oddał you can take that record, as long as you return it tomorrow2. (wyrażające życzenie) if only- zrobi wszystko, byle dziecko było zdrowe she’ll do anything, just as long as the child gets better- bylebyś mnie kochał, bylibyśmy szczęśliwi if only you loved me, we could be happy a. as long as you loved me, we would be happy- każdy, byle nie on anybody but him a. as long as it’s not him- wszystko, byle nie to anything but that3. (wyrażające cel) (przed bezokolicznikiem) to, in order to, so as to; (przed zdaniem) so that- zrobiłem to, byleś była zadowolona I did it (in order) to please you- ukryła się w głębi ogrodu, byle mąż jej nie zobaczył she hid deep in the garden so that her husband wouldn’t see her- on zrobi wszystko, byle osiągnąć swój cel he’ll do anything to reach his goal a. objective- gadać, byle gadać to talk for the sake of talking- (ona) narzeka, byleby narzekać she complains for the sake of complainingⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) I just wish, if only- byleś o tym więcej nie wspominał! I just wish you wouldn’t mention a. (please) just don’t mention it again!- byle dojechać do skrzyżowania! if we could just get to the crossroads- byleśmy się nie spóźnili! I just hope we won’t be late- byle do piątku! I just wish a. if only it were Friday- zrób to, byle szybko! do it, (and) just be quick about it!2. (dowolny) any; (kiepski) any old pot., pejor.- wystarczy byle wytrych any skeleton key will do- byle dziecko/głupiec to potrafi even a child a. a mere child/any old fool can do that- byle sekretarka nie będzie mnie pouczać I won’t be lectured to by some a. a mere secretary- byle drobiazg był dla nich powodem do kłótni the slightest thing could trigger off an argument between them- byle podmuch zwieje papiery z biurka the slightest waft of air will blow the papers off the desk- z byle powodu for the slightest reason, for no reason at all- pod byle pretekstem on any old a. the slightest pretext, at the slightest excuse- przy byle sposobności whenever the a. an opportunity presents itself3. (z zaimkami) byle co (cokolwiek) (just) anything; any old thing pot.- mówić a. opowiadać byle co to say any old thing- (on) byle czym nie da się zbyć you can’t pass any old thing off on him- śmiać się z byle czego to laugh at anything a. for the slightest reason- zawsze kupujesz byle co you’re always buying junk- to nie byle co it’s no small thing a. no joke pot.- poczęstowali go nie byle czym – kawiorem they gave him caviar, not any old thing a. food- byle kto anyone, anybody- zadawać się z byle kim to associate with (just) anybody- to nie byle kto s/he’s not just anybody- byle gdzie anywhere; any old where a. place pot.- połóż to byle gdzie put it anywhere a. wherever you like- byle kiedy any time; any old time pot.- nie byle jaki (wyjątkowy) some, no mean- to nie byle jaki wyczyn that’s some a. no mean feat- jest nie byle jakim pianistą he’s no mean pianist- (ona) ma nie byle jaki apetyt she really has an appetite- stoją przed nie byle jakim problemem they’re facing a. they’re faced with no small problem- byle jak anyhow; any old how pot.- zrobili to byle jak they did it any old how* * *1. conj 2. partbyle jaki — ( jakikolwiek) any; ( podłej jakości) trashy
* * *conj.1. (oznaczający cel, skutek) (in order) to; szedłem naprzód, byle dalej I walked ahead in order to keep moving forward; robić byle zbyć do sth just to get it done; byle nie upaść the important thing is not to fall.2. ( oznaczający warunek) as long as, provided; byle przejechać przez granicę, a będziemy bezpieczni if we can reach the border, we'll be safe; mów prędko, byle prawdę make it quick, as long as you tell the truth; byle nie to anything but that. – partykuła dodawana do zaimków (just) any; kłaść rzeczy byle gdzie put those things down anywhere; śmiejesz się z byle czego laugh at anything; nie zadaję się z byle kim I don't associate with just anyone; robić coś byle jak do sth any old way; to nie byle co that's no small accomplishment; to jest nie byle kto that's not just anybody; wszędzie byle nie tutaj anywhere but here; masz nie byle jaki samochód you don't have just any (old) car; byle jaki crummy; tani i byle jaki cheapo.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > byle
-
4 bodaj
Ⅰ part. 1. (chyba) maybe, perhaps- widziałem go bodaj trzy tygodnie temu I saw him maybe three weeks ago- to bodaj najlepszy jego film I think it’s probably a. I think perhaps it’s his best film- spotkali się bodaj w Paryżu they met in Paris, I think a. believe- miał bodaj(że) jakieś kłopoty it seems he had some problems- był wtedy bodaj(że) nauczycielem I think he was a teacher at the time2. (przynajmniej) at least- czy ona bodaj wyszła za bogatego? did she at least marry someone wealthy?- pożycz mi trochę, bodaj sto złotych lend me some money, will you? – even if it’s only a hundred zlotys3. pot. (żeby) bodajby wszyscy byli tacy if only we were all like that- bodaj go cholera wzięła! damn him! pot.- bodajby to piorun strzelił! blast and bugger it! GB pot.- bodajby/bodajbyście zdechli! I wish they’d/you’d just drop dead! pot.- bodajbyś kark skręcił! obraźl. I hope you break your neck! obraźl.- bodaj go tam nikt nie skrzywdził! as long as a. just so long as no one there harms him!- bodajby odpocząć choć przez tydzień! I wish I could have a rest, even for just a week! a. even if only for a week!Ⅱ conj. (chociażby) say- odwiedź mnie kiedyś, bodajby w przyszłym tygodniu come and see me some time, next week say a. say next week- masz coś do czytania, bodaj gazetę have you got anything to read, a newspaper say? a. like a newspaper?* * *bodaj; partto było bodaj w sobotę — it was on Saturday, I think
* * *int.przest. ( wzmacnia życzenie) (I) would that...; bodajś tu nigdy więcej nie wrócił would that you never returned; bodajby każdy urzędnik był tak miły jak pan would that every official was as nice as you; bodajbym się nigdy nie urodził! would that I had never been born.adv.( osłabia treść) I think; było to bodaj w maju it was in May, I think; miała bodaj jakieś kłopoty ze zdrowiem I think she had some health problems; daj mi czas bodaj do jutra at least give me until tomorrow; to bodaj dobra książka it's a good book, I think.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bodaj
-
5 oby
part. oby się nie rozmyśliła let’s hope she doesn’t change her mind- obyś żył długo i szczęśliwie may you live long and happily- dobrze jest, oby tak dalej things are okay, let’s hope it stays that way/let’s keep it that way- oby tak było let’s hope so; it’d better be pot.* * *1. part 2. excl* * *particle(= aby) may you, he, etc.; I wish l. hope you, he, etc.; oby tak było I wish it were so; obyś był szczęśliwy may you be happy.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > oby
-
6 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
7 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
8 żeby
Ⅰ conj. 1. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikiem) (in order) to, so as to; (przed zdaniem) so (that)- zadzwoń do mnie, żeby uzgodnić termin call me to fix a date- zrobiłam ci zakupy, żebyś nie musiał wychodzić z domu I did the shopping for you so (that) you wouldn’t have to go out- żeby zdjąć z półki wazon, musiał wejść na stołek he had to use a stool to take the vase off the shelf- żeby nie lest książk.- żeby nie było żadnych nieporozumień lest there should be any misunderstanding, in order to avoid any misunderstanding(s)2. (dla wyrażenia woli, sądu) to- prosiłem, żeby zaśpiewała I asked her to sing- chcę, żebyś mi pomógł I want you to help me- zrobiłby wszystko, żeby dostać tę pracę he’d do anything to get that job- wątpię, żeby to był przypadek I doubt if it was an accident3. (wyrażające następstwo) only to- spłacił pożyczkę, żeby na nowo się zadłużyć he repaid the loan, only to run into debt again4. (dla wyrażenia intensywności) to- był zbyt dumny, żeby prosić o pomoc he was too proud to ask for help- nie żeby not that, not because- nie żeby się bała not because/that she was afraid- nie żebym miał coś przeciwko temu not that I have anything against it5. (choćby) even if- żeby ją błagał na klęczkach, nie wróci do niego even if he were to go down on bended knees, she wouldn’t go back to him- skończę tłumaczenie, nawet żebym miał siedzieć całą noc I’ll finish the translation, even if I have to stay up all night- żeby nie wiem co come hell or high water pot.- żebyś nie wiem co mówił, i tak nikt ci nie uwierzy whatever you say, no one is going to believe you6. (gdyby) if- żebym wiedział jak, to bym wam pomógł I’d help you if I knew how- żeby żyła jego matka, nie trafiłby do domu dziecka if his mother had been alive, he wouldn’t have ended up in an orphanage- żeby nie… if it hadn’t been for…- żeby nie przypadek, wszystko potoczyłoby się inaczej if it hadn’t been for an accident, things would have taken a different course- żeby nie ty/twoja pomoc if it hadn’t been for you/your help, but for you/your help7. (byleby) as long as- poradzę sobie z tym, żeby tylko zdrowie dopisywało I’ll manage, as long as I don’t fall illⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) żebyś się nie przeziębił! mind you don’t catch cold!- żeby tylko nie padało! let’s hope it doesn’t rain!2. (wyrażające ubolewanie) żeby sobie tak zmarnować życie! imagine wasting your life like that!- żeby się takimi głupstwami zajmować! why do we have to waste our time on stupid things like this/that?- żeby też tak się upić! to get that drunk though!3. (obserwacja) if only- żebyś wiedział, co przeżyłem! if only you knew what I’ve been through!- żebyście słyszeli, jak on się do mnie odzywa! if only you’d heard what he said to me!4. pot. (emfatyczne) żeby mi tu było cicho! (I want) silence!- żeby mi to było ostatni raz! don’t let it ever happen again!- żebyś nie oberwał! you’ll catch it if you’re not careful! pot.- a żebyś wiedział! I’m not joking a. kidding either! pot.* * *1. conj( cel) (in order) to, so thatjest zbyt nieśmiała, żeby próbować — she's too shy to try
żeby nie on, przegralibyśmy — but for him we would have lost, if it wasn't lub weren't for him we would have lost
2. partnie chcę, żebyś to robił — I don't want you to do it
żebyś mi był cicho! — keep quiet, understand?
* * *I.żeby1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające cel) to, so as to, in order to; żeby nie... (so as) not to...; spotkali się, żeby porozmawiać they met to talk; usunięto wszystkich, żeby zapobiec panice everyone was removed to l. so as to l. in order to prevent panic.2. (wyraża konsekwencje, warunek) to; on jest zbyt taktowny, żeby to zrobić he is too polite to do it; zrobiliby wszystko, żeby tylko być razem they would do everything to be together.3. (rozwijające, dopełniające treść) chciał, żebyśmy już sobie poszli he wanted us to leave; trzeba, żeby się wziął do pracy he ought to get down to work; zażądał/nalegał, żebyśmy zostali he demanded/insisted that we (should) stay.4. (= gdyby) if; żebyś wiedziała, co ludzie mówią if only you knew what they say; żeby nie on/ona... if it weren't for him/her...; nie, żebym miał coś przeciwko temu not that I mind.5. (= choćby) if; chyba żeby unless; żeby się świat walił (even) if the world fell apart; żebym miał paść trupem if it killed me, if I were to fall dead.II.żeby2particle1. (= oby) may; żeby go diabli wzięli may he go to hell, let him go to hell; żebyśmy tylko zdrowi byli let us all stay in good health; żeby go pokręciło bad luck to him.2. (wyraża nacisk l. żądanie) a żebyś wiedział (you) bet your life; żeby mi tu było cicho! I demand silence!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > żeby
-
9 dopiero
Ⅰ part. 1. (nie wcześniej) only, not until a. till- wyjeżdżam dopiero jutro I’m not leaving till tomorrow- dopiero wczoraj/w zeszłym tygodniu only yesterday/last week- dopiero teraz/wtedy only now/then- dopiero wtedy zrozumiałam it was only then that I understood- dopiero wtedy, gdy only when- zauważył, że zgubił parasol dopiero wtedy, gdy dotarł na dworzec only when he got to the station did he notice that he’d lost his umbrella- wróci dopiero za dwa tygodnie he won’t be back for (another) two weeks- dopiero co only just- dopiero co wstała she’s only just got up- dopiero co kupiony płaszcz a newly bought coat2. (nie nikt inny) only- dopiero ojciec pożyczył jej pieniądze no one but her father lent her money3. (zaledwie) only, just- ona ma dopiero dwa lata she’s only two- woda jest dopiero letnia the water’s just lukewarmⅡ part. a to dopiero! well, I never!- to dopiero pech! that really is bad luck!- a to ci dopiero historia! what a turn-up (for the books)! GB pot.- poczekaj, wróci ojciec, dopiero ci się dostanie you just wait till father gets back, you’ll be (in) for it GB pot.Ⅲ a co a. cóż dopiero let alone, to say nothing of- jest za słaba, żeby stanąć, a co dopiero chodzić she’s too weak to stand, let alone walk- w październiku bywa już zimno, a co dopiero w grudniu it gets cold enough in October, let alone December* * *adv( tylko) just, only; ( nie wcześniej niż) onlydopiero co — ( przed chwilą) only just
* * *particleonly; not... until; wrócę dopiero po północy I won't be back until after midnight; dopiero co just now, a moment ago; Br. only just; dopiero teraz/niedawno/wtedy only now/recently/then; dopiero wtedy zrozumiałem only then did I understand, it was only then that I understood; nabożeństwo dopiero się zaczęło, gdy... the service had hardly begun when...; najgorsze dopiero będzie the worst is yet to come; przeczytałem dopiero połowę książki I've only read half of the book; przyjadę dopiero za tydzień I'm not coming for another week; przyjechałem dopiero wczoraj wieczorem I only got here last night, I got here just last night; znaleziono ją dopiero następnego dnia she wasn't found until the following l. next day; koleje znacjonalizowano dopiero po wojnie the railways were not nationalized until after the war; to dopiero druga it's only two o'clock.int.a co dopiero let alone, not to mention; dobrze jest mieć samochód, a co dopiero mercedesa it's great to have a car, let alone a Mercedes, it's great to have a car, not to mention a Mercedes; a to dopiero! goodness me!, well I never!; Br. blimey!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dopiero
-
10 tylko
Ⅰ part. 1. (wyłącznie) only- tylko siostra mnie odwiedza only my sister comes to see me- nie robił nic całymi dniami, tylko spał he did nothing but sleep all day- on tylko by jadł he could eat all day long- zgodziłem się tylko dlatego, żeby zrobić jej przyjemność I only agreed so as to please her- „tylko dla mężczyzn” ‘men only’- „tylko do użytku zewnętrznego” ‘for external use only’2. (zaledwie) only, just- mieszkam tu tylko dwa lata I’ve only been living here a. lived here for two years- było nas tylko pięcioro there were only a. just five of us- uśmiechał się tylko i nic nie mówił he merely a. just smiled and said nothing- to tylko dziecko she’s/he’s merely a. only a child- tylko spójrz na nią just look at her- odprowadź nas tylko do przystanku just take us as far as the bus stop3. (prośba, groźba) just, only- tylko uważaj, przechodząc przez jezdnię! just be careful crossing the street!- tylko pomyśl/wyobraź sobie! just think!/imagine!- tylko spróbuj! just try, that’s all!- niech no on tylko piśnie! just let him open his mouth!Ⅱ conj. (ale) only, but- możesz tu zostać, tylko nie hałasuj you can stay (here), only a. but don’t make any noise!- każdy, tylko nie on! anybody but him!- wszystko, tylko nie to! anything but that!- wszędzie można go spotkać, tylko nie w szkole the only place you won’t see him is at school- on nie jest głupi, tylko leniwy he’s not stupid, just lazy- nie zadzwonił, tylko napisał he didn’t phone, he wrote a letter- tylko że only- rada cenna, tylko że spóźniona valuable advice, only it comes rather late książk.- kupiłbym to mieszkanie, tylko że nie mam pieniędzy I’d buy the flat, only I don’t have the money- nie tylko… lecz również a. także a. ale i… not only… but also…- nie tylko Polacy, ale i a. lecz również Litwini not only (the) Poles, but also (the) Lithuanians- nie tylko ograbili sklep, ale i powybijali wszystkie szyby they not only robbed the shop, they also broke all the windowsⅢ adv. only- zupa błyskawiczna – tylko zalać wrzątkiem i gotowe instant soup – just add boiling water and it’s ready- nasza prośba tylko go rozwścieczyła our request merely a. simply infuriated him- co tylko zechcesz whatever you want- kiedy tylko nadarzy się sposobność as soon as an opportunity presents itself- jak tylko wrócę do domu as soon as I get back home- odkąd tylko pamiętam as far back as I can remember- bierz, ile tylko udźwigniesz take as much as you can carry- byle tylko as long as■ tylko czekać a. patrzeć, jak tu będą they’ll be here any moment now- jej tylko w głowie stroje a. ona ma tylko stroje w głowie the only thing she thinks about is clothes- tylko co (przed chwilą) only just- brat tylko co wyszedł my brother’s only just left* * *1. partonly, justtylko zacznij, ja będę kontynuował — just do begin, and I will take over
zrobię wszystko, tylko nie to — I will do anything but this
2. conjtylko nie on! — anybody lub anyone but him!
gdyby/jeśli tylko — if only
kiedy tylko wstałem, on usiadł — as soon as I stood up, he sat down
nie tylko..., ale (również)... — not only..., but (also)...
tylko że... — only...
* * *particleonly; just; gdybym tylko wiedziała if only I had known; kiedy tylko chcesz whenever you want; tylko co (= przed chwilą) just; tylko nie ja! anybody but me!; tylko patrzeć, jak... pot. before long...; tylko nie hałasujcie! just make sure not to make any noise!; tylko spokojnie! stay calm!; tylko tego brakowało! that's the limit!, that beats all; tylko i wyłącznie exclusively; żebyś tylko się nie wygadał! just don't spill the beans!; nic tylko śpiewa he does nothing but sings.conj.but; nie jest głupi, tylko leniwy he's not so much stupid as lazy; wpadłbym, tylko że nie mogę I'd drop in, but I cannot; nie tylko rowery, ale i samochody not only bikes, but also cars; wtedy i tylko wtedy, gdy when, and only when,...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > tylko
-
11 tyl|e
pron. 1. (taka wielkość) (z policzalnymi) this a. that many; (z niepoliczalnymi) this a. that much; (aż tak wiele) (z policzalnymi) so many; (z niepoliczalnymi) so much; (w zdaniach porównawczych) (z policzalnymi) as many; (z niepoliczalnymi) as much- tyle (ryżu) powinno wystarczyć that much (rice) should be enough- „daj mi dziesięć kopert” – „tylu nie mam” ‘give me ten envelopes’ – ‘I don’t have that many’- (ona) mieszka w Krakowie, tyle wiem she lives in Cracow, that’s all a. that much I know- wiem tylko tyle, że… I only know that…- zgłosiło się tylu ochotników, że… so many volunteers applied that…- tyle razy go prosiłam I’ve asked him so many times- tyle gadała, że ochrypła she talked so much she went hoarse- jest jeszcze tyle do zrobienia there’s so much (still) to do- nie miała tyle siły, żeby podnieść walizkę she didn’t have enough strength a. the strength to lift the case- przynieś tyle krzeseł, żeby wszyscy mogli usiąść bring enough chairs for everybody to be able to sit down- tyle lat się nie widzieliśmy we haven’t seen each other for so many years- tyle wysiłku na próżno all that effort for nothing- tyle na dziś that’s all for today- tyle o autorze, a teraz… so much for the author, and now…- tyle na razie ze studia that’s all for now from the studio- zaproś tylu kolegów, ilu chcesz invite as many friends as you wish- dałem jej tyle pieniędzy, ile miałem I gave her what money I had- dwa/pięć razy tyle (z policzalnymi) twice/five times as many; (z niepoliczalnymi) twice/five times as much- mam dwa razy tyle lat, co on I’m twice as old as he is- zatrudniamy tyle samo robotników, co rok temu we employ the same number of workers as a year ago- mają tyle samo lat they are the same age- na tyle ważny/dokładny important/precise enough- był na tyle sprytny, że nikomu o tym nie powiedział he was clever enough not to tell anyone about it- jest na tyle skrupulatny, że nikt nie musi po nim sprawdzać wyników he’s so accurate that no one has to check the results after him- potrzebna nam sala na tyle duża, żeby pomieścić 100 osób we need a room big enough to hold a hundred people- na tyle, na ile jest to możliwe in so far as (it is) possible- na tyle, na ile potrafię as much a. far as I can- o tyle in so far as, inasmuch as- był o tyle odpowiedzialny, że nie powstrzymał ich he was responsible to the extent that a. inasmuch as he didn’t stop them2. (stosunkowo mało) tyle zrozumiał z tej rozmowy, że kogoś szukają the only thing a. all he understood from the conversation was that they were looking for someone 3. (użycie spójnikowe) w potocznym rozumieniu to słowo znaczy tyle, co „oportunista” in colloquial terms the word means the same as ‘opportunist’- nie tyle…, ile a. co not so much… as…- tu chodzi nie tyle o ilość, ile o jakość it’s not so much a matter of quantity as of quality- był nie tyle śpiący, co znudzony he wasn’t so much sleepy as bored- tyle że a. tyle tylko, że… only, except that- to dobry film, tyle że bardzo długi it’s a good film, except that it’s very long- wyglądają identycznie, tyle tylko że jeden ma szramę na policzku they look exactly the same, except that one has a scar on his cheek■ tyle co nic next to nothing- zarobił tyle co nic he earned next to nothing- tyle mojego, co wyskoczę czasem do kina the only fun I have is going to the cinema now and then- i tyle and that’s that- musisz to zrobić i tyle you have to do it and that’s that- i tyle ich widziano and they were gone- o tyle o ile so-so- „znasz ją dobrze?” – „o tyle o ile” ‘do you know her well?’ – ‘not really’The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > tyl|e
-
12 jeszcze
Ⅰ adv. (o stanie trwającym) still; (z przeczeniem) yet- jeszcze spał, kiedy przyszli he was still asleep when they came- muszę jeszcze odrobić lekcje I’ve still got some homework to do- ciasto podajemy jeszcze ciepłe serve the cake while still warm- jesteś jeszcze młody you’re young yet a. still young- zostańcie jeszcze stay a bit longer- jeszcze nie not yet- jeszcze nie wiem I don’t know yet- jeszcze nie skończyłem I haven’t finished yetⅡ part. 1. (nie dalej jak) still, only- jeszcze wczoraj padał śnieg it was still snowing yesterday- jeszcze w połowie listopada budżet nie był zatwierdzony in mid November the budget still hadn’t been approved- jeszcze dwa lata temu only two years ago- była tu jeszcze przed chwilą she was here only a minute ago- domy, w których jeszcze niedawno mieszkali ludzie houses inhabited only a. until quite recently- jeszcze na kilometr przed metą as much as a kilometre before the finishing line2. (już) still; (tak dawno jak) as early as, as far back as- poznali się jeszcze jako dzieci they met when they were still children- jego list dostałam jeszcze w maju I received his letter as early as May- jeszcze w średniowieczu as far back as a. as early as the Middle Ages- rzeźby te pochodzą jeszcze z czasów rzymskich these sculptures date as far back as a. date back to Roman times3. (dodatkowo, ponadto) still, more- mamy jeszcze mnóstwo czasu we still have plenty of time- jeszcze tylko pięć kilometrów i jesteśmy w domu just five more kilometres a. another five kilometres and we’ll be home- dostał jeszcze dwie nagrody he received two more a. another two prizes- daj mi jeszcze trochę czasu give me a little a. a bit more time- jeszcze chwila i spadłby z drabiny a second or two more and he would have fallen off the ladder- czy są jeszcze jakieś pytania? are there any more questions?- czy chcesz jeszcze coś powiedzieć? did a. do you want to say anything more?- dzwoniła jeszcze twoja siostra your sister rang a. called, too- jeszcze raz one more time, once more a. again- kto/co jeszcze? who/what else?- kogo jeszcze tam widziałeś? who else did you see there?- gdzie jeszcze byłeś? where else did you go?- przypomniałem sobie coś jeszcze I remembered something else a. more- nie dość że…, to jeszcze … not only…, but…- nie dość, że (jest) przystojny, to jeszcze bogaty he’s not only good-looking, but rich into the bargain- nie dość, że się spóźnił, ale jeszcze zachowywał się okropnie not only was he late, but he also behaved abominably4. (nawet) even, still- jeszcze większy/cięższy even a. still bigger/heavier- jeszcze lepiej/gorzej even a. still better/worse- dziś jest jeszcze chłodniej niż wczoraj today it’s even colder than yesterday- jeszcze dziś widuje się takie samochody you can still see such cars today5. pot. (stosunkowo) even- te róże są jeszcze najładniejsze ze wszystkich these roses are the prettiest of the (whole) lot pot.6. (zapowiedź) one day, one of these days- jeszcze będziesz z niej dumny one of these days a. one day you’ll be proud of her- jeszcze pożałujesz! one day a. one of these days you’ll be sorry!- jeszcze jak and how! pot.- „czy on jest przystojny?” – „jeszcze jak!” ‘is he good looking?’ – ‘he sure is!’ pot.- „warto to kupić?” – „jeszcze jak warto!” ‘is this worth buying?’ – ‘it certainly is!’* * *part( wciąż) still; ( z przeczeniem) yet; ( ze stopniem wyższym) evenjeszcze lepszy/gorszy — even better/worse
kto/co jeszcze? — who/what else?
czy ktoś/coś jeszcze? — anybody/anything else?
jeszcze raz — one more time, once again
* * *particle1. (= wciąż) still; był już niemłody, ale jeszcze w pełni sił he wasn't young, but still going strong.2. (= ponownie) more, again; jeszcze jeden one more; another one; jeszcze raz one more time, once again; jeszcze się zobaczymy we'll meet again; jeszcze trochę herbaty? (would you like some) more tea?; muszę poczekać jeszcze kilka dni I have to wait a few more days.3. (= nawet) even; jest jeszcze lepsze niż wczoraj it's even better than yesterday; jeszcze teraz wzdrygam się, jak o tym pomyślę even now I shudder when I think of it; poznaliśmy się jeszcze przed studiami we met even before college.4. (= poza tym) else; kto jeszcze? who else?; Bóg wie, co jeszcze God only knows what else.5. yet; jeszcze cię dopadnę I'll get you yet; jeszcze jeden yet another; jeszcze nie not yet; jeszcze nie skończyłem książki I haven't finished the book yet; jeszcze nigdy never yet, never before; nie odchodź jeszcze don't go yet; jeszcze nie teraz not now; jeszcze zaczekaj hold on, wait a minute.6. ( w utartych zwrotach) jeszcze czego! pot. like hell I will l. would; jeszcze tego brakowało! I should think not!; that would be the limit!; jeszcze jak! and how!; I'd love to!; I sure do l. will (etc.); jeszcze śmiesz pytać! how dare you ask!; jeszcze do niedawna until recently.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jeszcze
-
13 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
14 bli|sko
Ⅰ adv. grad. 1. (w przestrzeni) (w pobliżu) close, near- mieszkali blisko parku they lived near the park- dzieci bawiły się blisko the children were playing nearby- nie podchodź za blisko don’t come too close a. near- dom był już blisko we/they were already close to home- stąd masz/jest już blisko it’s not far from here- mieszkać blisko od szkoły to live close to school a. near the school- sklep jest blisko od stadionu the shop is close to a. near the stadium- mam blisko od a. do dworca, więc nie jeżdżę samochodem I live close to the station, so I don’t go by car- stałem blisko płotu I was standing near a. by the fence- stoisz zbyt blisko urwiska you’re too close to a. near to the precipice- siedział blisko niej he was sitting right up close to her- sędzia był blisko akcji the referee was on the spot- z rynku było wszędzie blisko the market place was centrally located- przez las jest blisko nad jezioro/na plażę it’s close to the lake/beach when you go through the forest- stąd jest znacznie bliżej it’s much nearer from here- tędy jest/będzie/masz bliżej that way it’s quicker/it’ll be quicker- chciała mieszkać bliżej córki she wanted to live closer to her daughter- podszedł bliżej, żeby lepiej zobaczyć he went up closer to get a better look- tłum był coraz bliżej the crowd was drawing closer a. nearer- jak najbliżej as close a. near as possible- budynek położony najbliżej rzeki the building standing closest to the river- blisko osadzone oczy close-set eyes2. (w czasie) not far off- jesień już blisko autumn’s not far off- święta już coraz bliżej Christmas/Easter is approaching fast a. getting closer and closer- było blisko północy, gdy usłyszał krzyki it was close on a. just before midnight when he heard the screams- im było bliżej jego przyjazdu, tym stawała się niecierpliwsza the closer it got to his visit, the more impatient she became3. (o związkach) closely; (silnie) intimately- wpółpracować z kimś blisko to work closely a. in close cooperation with sb- zetknąłem się z nim blisko na studiach I came into close contact with him at university- być z kimś blisko to be (very) close to sb, to be on close/intimate terms with sb- w dzieciństwie byłyśmy ze sobą a. byłam z nią blisko we were close childhood friends/I was a close childhood friend of hers- przyjaźnić się blisko z kimś to be sb’s close a. intimate friend- zaprzyjaźnić się z kimś bliżej to form a. forge a close friendship with sb- blisko związany z kimś/z czymś closely connected/linked with sb/sth- świadek był blisko powiązany z oskarżonymi the witness had close links with a. was closely linked with the accused- ta historia jest blisko związana z wydarzeniami sprzed roku this story is closely related to a. connected with the events of last year- blisko spokrewniony closely related- ludzie, którzy są blisko prezydenta people who are close to the president4. przen. close- był blisko pięćdziesiątki he was almost a. approaching fifty- bliżej jej do czterdziestki niż do trzydziestki she’s closer to a. nearer thirty than forty- było już całkiem blisko do zwycięstwa we/they were on the verge of victory- jesteś blisko prawdy you’re close to a. not far from the truth- byłem blisko ich spraw I knew a lot about their affairs a. livesⅡ part. (prawie) close on, nearly- blisko godzinę/tydzień/rok close on a. nearly an hour/a week/a year- blisko połowa/sto osób nearly half the people/close on a. nearly a hundred people- blisko pięć milionów close on a. nearly five million- miał blisko 50 lat he was almost a. approaching fifty- znamy się blisko 20 lat we’ve known each other for close on a. almost twenty years- wrócił po blisko dwuletnim pobycie za granicą he came back after almost a. nearly two years abroadⅢ bliżej adv. comp. (lepiej) better- poznać kogoś bliżej to get to know sb better- zapoznać się bliżej ze sprawą/z zagadnieniem/z dokumentami to take a closer look at a. become better acquainted with the matter/problem/documents- bliżej nieznany/nieokreślony unidentified/undefined- mówili o sprawach bliżej mi nieznanych they were talking about things I knew very little about- wyjechał na czas bliżej nieokreślony he went away for an indefinite period of timeⅣ z bliska adv. 1. (z małej odległości) [patrzeć, widzieć] (from) close up- z bliska widać, że… from close up you can see that…- dopiero z bliska dostrzegła, jak bardzo się zestarzał it was only (from) close up that she noticed how he had aged- oglądał z bliska każdy bibelot he examined a. inspected every trinket closely2. (dokładnie) well- znać się/poznać się z bliska (z kimś) to know/get to know (sb) well a. closely- przyjrzeć się z bliska czemuś to take a good a. close a. closer look at sthThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bli|sko
-
15 już
Ⅰ adv. 1. (o czynności trwającej lub zakończonej) already; (w pytaniach) yet- mój syn chodzi już do szkoły my son already goes to school- tam już czekało dwóch oficerów two officers were already waiting there- już skończyłem I’ve (already) finished- widziałem już ten film I’ve already seen this film, I’ve seen this film before- czy ona już przyjechała? has she arrived yet?- czy mogę już wejść? can I go in now a. yet?- noga już mnie nie boli my leg has stopped aching now a. is no longer aching- człowiek niemłody już, ale pełen wigoru a man getting on in years, but still full of life- już po wszystkim it’s all over- już po tobie/mnie you’re/I’m done for pot.2. (niewiele brakowało) już miał otworzyć drzwi, kiedy… he was about to open the door when…- już miała wychodzić… she was about to leave a. on the point of leaving…3. (prawie natychmiast) złapał płaszcz i już pędzi na dworzec he grabbed his coat and was off to the station 4. (ponaglenie) złaź już! come down at once!- już cię tu nie ma! be off with you! pot.- ale już! right now!; double quick! GB pot.- wynocha stąd, ale już! clear off out of it, right this minute! pot.- już idę I’m coming- „obiad na stole” – „już, już” ‘dinner’s ready’ – ‘just coming!’Ⅱ part. 1. (w przeszłości) already- podjął decyzję już dwa dni wcześniej he had already taken the decision two days before- gazeta ukazuje się już od roku the newspaper’s been in circulation for a year now- już starożytni Grecy uważali, że… (even) the ancient Greeks believed that…2. (stosunkowo późno) already- jest już godzina dziesiąta it’s ten o’clock already- już jako dorosły mężczyzna (already) as a grown man- do Warszawy przeniósł się już po wojnie he moved to Warsaw after the war (was over)3. (stosunkowo wcześnie) already, as early as- już w listopadzie spadł śnieg it was already snowing in November- już niedługo! not much longer now!- do egzaminu zostały już tylko dwa tygodnie it’s only two weeks till a. to the exam (now)- „jak daleko jeszcze?” – „już tylko pięć kilometrów” ‘how much further?’ – ‘only five more a. another five kilometres’- już niedługo a. wkrótce się spotkamy we’ll see each other very shortly a. soon4. (aż) already; (z policzalnymi) as many as; (z niepoliczalnymi) as much as- przebiegł już 10 kilometrów he has already run ten kilometres- to już dziewięćdziesiąta minuta meczu the match is already in its ninetieth minute5. (więcej) nie dostaniesz już ode mnie ani grosza you won’t get another penny out of me- nie ma już nic w lodówce there’s nothing left in the fridge- „co jeszcze masz do powiedzenia?” – „już nic” ‘what else have you got to say?’ – ‘nothing’- skoro nie ma już więcej pytań… since there are no more questions…6. (emfatycznie) będziemy tu mieszkać już do końca życia we’ll live here now to a. till the end of our days- to już coś that’s (already) something- liczy się już sam udział participation itself counts- to już wystarczy, żeby ją uniewinnić that in itself is enough a. sufficient for her to be acquitted- już to, co powiedziałeś, świadczy o twojej uczciwości what you’ve said in itself is proof of your honesty- teraz już przesadziłeś now that’s an exaggeration (on your part)- a już kąpanie się w morzu w środku zimy, to na pewno wariactwo and going as far as to swim in the sea in the middle of winter is sheer madness- już ja ci pokażę! pot. I’ll show you! pot.- już ja się postaram, żebyś tego pożałował! pot. I’ll make sure you regret this!- już ojciec ci dołoży! pot. now you’ll catch a. get it from father! pot.■ i już and that’s that- powiedziała, że go kocha i już she said she loved him and that’s that- „skąd ty to wiesz?” – „wiem i już!” ‘how do you know?’ – ‘I know, that’s all!’- nie i już! I said no, and that’s that!- już to…, już to… książk. sometimes… and sometimes…, either… or…- postaci już to komiczne, już to tragiczne characters that are sometimes comic, sometimes tragic- cały dzień już to opalali się, już to grali w karty all day long they were either sunbathing or playing cards* * *adv( w zdaniach twierdzących) already; ( w pytaniach) yetjuż to widziałem — I've already seen it, I've seen it before
* * *adv.1. already; jak już mówiłem as I have already said; już idziesz? are you leaving already?; już jestem spóźniony I'm late already.2. yet ( w pytaniach ogólnych); czy już jadłeś? have you eaten yet?; czy Tom już przyjechał? has Tom arrived yet?3. już nie not any more.4. to już koniec it's all over; już po mnie I've had it; I'm done; nie i już! the answer is no!; no means no!; już ja cię nauczę! I'll teach you a lesson!; tego już za wiele! that's the last straw!; już cię nie ma! out you go!; już idę! I'm just coming!; już miałem powiedzieć... I was just about to say...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > już
-
16 sam
I pronsam to zrobiłem — I did it myselfprzyszła sama — she came alone lub on her own
byłam tam sama jedna — I was there all alone lub all by myself
być sam na sam (z +instr) — to be alone (with) (uściśla czas, miejsce, termin)
same drobne (pieniądze) — only small change (o wystarczającej przyczynie/racji)
na samą myśl o czymś — at the very lub mere thought of sth ( podkreślenie ważności)
w rzeczy samej — indeed (w połączeniach z "sobie", "siebie", "się")
sam z siebie — of my/his {itp.} own accord
przechodzić (przejść perf) samego siebie — to excel o.s.
zostawiać (zostawić perf) kogoś samemu sobie — to leave sb to himself/herself (w połączeniach z "ten", "taki")
II - mu; -my; loc sg - mie; mtym samym — thereby, thus
* * *a.1. (= opuszczony) alone; sam jeden all alone; całkiem sam all alone, all by o.s.; robić coś samemu do sth o.s., do sth on one's own; iść samemu go alone; ( na imprezę) stag it, come l. go stag; zostać z kimś sam na sam get sb to o.s.; samemu podjąć decyzję decide for o.s.; chcę zostać sama I want to be alone; byłem sam w domu I was alone at home; zostaliśmy sami we were left alone.2. (= akurat) just; w sam raz just fine l. right; to mi wystarczy w sam raz it'll be just fine; w samą porę just in time, (just) about time; ( jako komentarz) just in time!, perfect timing!; (zwł. sarkastyczny) about time!3. ( przestrzeń) right, very; sam środek the dead center; w samym środku right in the middle; u samej góry at the very top; do samego dna to the very bottom; nad samym brzegiem rzeki at the very bank of the river; stanął pod samymi drzwiami he stood right at the doorsteps.5. (= wyłącznie) nothing but; same kłopoty nothing but trouble; dostawać same złe stopnie get nothing but bad marks; mówić same kłamstwa/samą prawdę speak nothing but lies/the truth; podać same tylko najważniejsze fakty give nothing but the essentials.6. ( wyjątkowość) myself (yourself etc.); mszę odprawiał sam biskup the mass was celebrated by the bishop himself.7. ( przyczyna) mere, very; na samą myśl o tym przechodzi mnie dreszcz the very thought of it makes me shiver; od samego zapachu robi mi się niedobrze the mere smell makes me sick; wystarczy sam jej widok the mere l. very sight of her is enough.8. (= nawet) myself (yourself etc.); zaśpiewał to tak, że nawet sam mistrz lepiej by nie mógł he sang better than the master himself.9. ( wzmocnienie) myself (yourself etc.); sam z siebie without being asked; samo przez się by itself; to się rozumie samo przez się it goes without saying, this is obvious by itself; cel sam w sobie an end in itself; od samego początku from the very beginning; sam widzisz there you go; sam tak powiedział he said so himself; sam sobie jestem winien I can only blame myself; zobacz sam see for yourself; być pozostawionym samemu sobie be left high and dry, be left stranded; być sobie samemu panem be one's own master; dawać sobie samemu radę fend for o.s.; doświadczyć czegoś samemu experience sth at first hand; rumienić się/drżeć na samą myśl o czymś blush/tremble at the mere thought of sth; cyfry mówią same za siebie the figures speak for themselves; przychodzi mu to samo z siebie it comes natural to him; sama uroczystość zaczyna się o 9 the actual ceremony starts at 9 a.m.; tym razem przeszedłeś samego siebie you excelled l. surpassed yourself this time; zostawmy go samemu sobie let's leave him alone; kochaj mnie dla mnie samej love me for who I am.10. (= właśnie ten) the (this, that) very, same, identical; taki sam the same, identical; taki sam co do joty mirror reflection; jeden i ten sam one and the same; tak samo jak... just as...; tak samo jak wczoraj just as yesterday; tyle samo the same amount; tym samym thus, thereby; w ten sam sposób (zareagować, odpowiedzieć) in the same way, by the same token; kubek w kubek taki sam (jak) the spitting image (of); prawie taki sam jak... much the same as...; to jedna i ta sama osoba they're one and the same person; byłem chory i ona tak samo I was ill and so was she; jesteśmy w tym samym wieku we're of the same age; mam taką samą koszulkę I have an identical T-shirt; przyjedziemy tego samego dnia we'll arrive on the same day; to ten sam mężczyzna, który ci się ukłonił it's the same man who said hello to you; to to samo miejsce, w którym byliśmy w zeszłym roku it's the same place we visited last year; wracać tą samą drogą retrace one's steps; kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada it's a case of the biter bit.mi( sklep) supermarket, self-service store.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam
-
17 miejsc|e
Ⅰ n 1. sgt (wolna przestrzeń) room, space (na coś a. dla czegoś for sth)- na regałach jest jeszcze dużo wolnego miejsca there’s still plenty of room on the bookshelves- dla wszystkich nie starczy miejsca there won’t be enough room for everybody- na parkingu nie ma już miejsca the car park is already full- robić komuś miejsce to make room for sb- przesunął się, robiąc mi miejsce he moved over, making room for me- ta szafa zabiera zbyt dużo miejsca this wardrobe takes up a. occupies too much space- mało miejsca poświęcał jej w swoich myślach he gave her little thought- wkrótce jej miejsce w twoim sercu zajmie inna dziewczyna another girl will soon take her place in your heart- nie mam już miejsca na deser I’ve got no room left for (any) dessert- na miejscu werandy wybudowano taras a terrace has been built in place of the porch- miejsce postoju taksówek a taxi rank- od dawna nie pokazywał się w miejscach publicznych he hasn’t appeared in public for a long time- tu jest miejsce na ognisko here is a place for a bonfire- twoje miejsce jest przy nim przen. your place is by his side- teatr to jest miejsce dla niej przen. the theatre is the right place for her- to nie miejsce na takie rozmowy przen. this isn’t the place for such conversations- w wojsku nie ma miejsca dla tchórzy przen. there’s no room in the army for cowards- nie ma dla mnie miejsca w tym towarzystwie przen. I don’t belong in such company3. (na ciele) w którym miejscu pana boli? tell me where it hurts- smarować maścią bolące miejsca to apply (an) ointment to the sore places4. (w tekście, wypowiedzi) place- proszę czytać od tego miejsca start reading from this place a. here, please- w którym miejscu skończyliśmy? where did we stop?- wiele miejsca poświęcono obronie praw człowieka a lot of space has been given to the human rights campaign5. (dla jednej osoby) place, seat- po koncercie słuchacze powstali z miejsc after the concert the audience rose from their seats- goście zajęli miejsca przy stole the guests took their places a. seats at the table- pierwsze miejsce przy stole the top of the table- miejsce przy oknie a window seat- wszystkie miejsca siedzące były zajęte all the seats had been taken- przepraszam, czy to miejsce jest wolne? excuse me, is this seat free?- zajmij mi miejsce! save me a place!- w pociągu nie ma wolnych miejsc the train is full up- miejsce stojące standing room- pociąg z rezerwacją miejsc a train with reserved seats only- zamienić się z kimś miejscami to change places with sb- miejsce postojowe a parking space- wolne miejsce w hotelu a vacancy6. sgt (określony punkt) spot- musimy dotrzeć na miejsce przed zmrokiem we have to get there before dusk- kierowca poniósł śmierć na miejscu the driver was killed on the spot- przebierał nogami w miejscu he was marking time- winda nie mogła ruszyć z miejsca the lift couldn’t start- zapakować, czy zje pani na miejscu? here or to take away?7. (pozycja) place, position- zająć pierwsze/drugie miejsce w konkursie to take the first/second place in a contest- Nepal zajmuje jedno z czołowych miejsc na liście najbiedniejszych krajów świata Nepal ranks high on the list of the poorest countries in the world8. (stanowisko) job- tworzyć nowe miejsca pracy to create new jobs- brakuje miejsc pracy dla absolwentów there’re no vacancies for graduates- kiedyś zajmiesz moje miejsce w zarządzie one day you’ll take my place on the board- partia zdobyła 35 miejsc w parlamencie the party won 35 seats in Parliament9. książk. (w języku urzędowym) place- miejsce pracy a place of employment, a workplace- miejsce urodzenia/zamieszkania a birthplace/dwelling place10. Mat. decimal place- wynik obliczono z dokładnością do pięciu miejsc po przecinku the result has been given correct to five decimal placesⅡ miejscami adv. in places, in parts- miejscami las robił się rzadszy the forest was getting thinner in places- śnieg leżał miejscami na polach there were only patches of snow on the ground- miejscami film był nudny the film was boring in partsⅢ z miejsca adv. pot. right away, right off- □ miejsce artykulacji Jęz. place of articulation- miejsce dziesiętne Mat. decimal place- miejsce geometryczne Mat. locus- miejsce kultu Relig. place of worship■ być a. znajdować się na swoim miejscu to be in its place- takie zachowanie/taki komentarz nie jest na miejscu this behaviour/comment is out of place- trafić w czyjeś czułe miejsce to touch sb on the raw- mieć miejsce książk. to take place, to occur- na twoim miejscu postąpiłbym tak samo if I were in your place I would do the same thing- postaw się na moim miejscu put yourself in my place a. shoes- na miejsca! Sport on your marks GB, on your mark US- nie pora i nie miejsce książk. (this is) neither the time nor the place- nie ma miejsca na coś there’s no time for sth- nie móc sobie znaleźć miejsca not to know what to do with oneself, not to know where to put oneself- nie zagrzać (długo) miejsca not to stay long- ruszyć z miejsca to get off the ground- siedzieć na miejscu pot. to stay at home- stać a. dreptać w miejscu to go a. run round in circles- w miejscu local (in internal mail)- wrócić na swoje miejsce to spring back- zajmować a zająć miejsce kogoś/czegoś to take the place of sb/sth- znać swoje miejsce to know one’s placeThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > miejsc|e
-
18 choćby
Ⅰ conj. 1. (nawet gdyby) even if- choćbyś mnie błagał na klęczkach, nie ustąpię even if you were to go down on bended knees, I wouldn’t give in- skończę książkę, choćbym miał czytać całą noc I’ll finish this book, even if I have to read all night- choćby najbiedniejszy/najtrudniejszy even the poorest/most difficult- każdy sen, choćby najpiękniejszy, musi się kiedyś skończyć every dream, even the most beautiful, must come to an end2. (na przykład) sprawdź to gdzieś, choćby w encyklopedii check it somewhere, in an encyclopaedia, say- połóż to byle gdzie, choćby na stole just put it anywhere, like on the tableⅡ part. 1. (przynajmniej) if only, even- choćby miesiąc/dwa dni if only (for) a. even (for) a month/two days- wstąp do nas choćby na chwilę drop in on us, even if it’s just a. only for a moment- choćby nie wiem gdzie/jak/co no matter where/how/what- choćbyś nie wiem co robił, nie dorównasz jej no matter what you do, you won’t measure up to her- porozmawiajmy choćby o polityce let’s talk about politics, say a. for instance* * ** * *conj. i part.even if; pójdę na koncert, choćbym miał się zwolnić z pracy I'm going to concert even if I have to take a day off (work); będę u ciebie o ósmej, choćbym nawet miał iść pieszo I'll be at your place at eight even if I have to walk.adv.at least, even if; as much as, just, but; choćby na chwilę usiądźmy i porozmawiajmy let's sit down and talk at least for a moment; czy masz choćby jeden argument przeciwko temu? do you have as much as one argument against it?; powiedz choćby jedno słowo say but one word; choćby to było najskromniejsze be it ever so humble; choćby tylko (po to), żeby mu powiedzieć even if only to tell him; czy on choćby kiwnął palcem, żeby wam pomóc? did he as much as lift a finger to help you?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > choćby
-
19 jajow|y
adj. Biol. [błona, skorupka] egg attr.- zapłodnienie komórki jajowej the fertilization of the egg cell- jak to zrobiłeś? how did you do it a. that?- jak dojechać stąd na dworzec? how do I get to the station from here?- jak długo tu będziesz? how long will you be here?- jak daleko stąd do parku? how far is it to the park from here?- jak często chodzisz do kina? how often do you go to the cinema?- jak ci się udała wycieczka? how was your a. the trip?- jak było w Londynie? what was it like in London?, how was (it in) London?- jak tam ojciec, zdrowy już? how’s your father – is he well now?- jak twoja noga? how’s your leg?- jak ona wygląda? – jest wysoka czy niska? what does she look like: is she tall or short?- jak wyglądam w tej sukience? how do I look in this dress?- zapytaj go, jak się czuje ask him how he is- nauczył mnie, jak kopiować pliki he taught me how to copy files- nie wiem, jak długo się tam jedzie I don’t know how long it takes to get there- to jak, idziemy do kina? so, are we going to the cinema?- „powiedziałeś jej o tym?” – „a jak myślisz?” ‘have you told her about it?’ – ‘what do you think?’- jak jej/mu tam pot. what d’you call her/him pot.; what’s her/his name pot.- dzwonił Robert czy jak mu tam Robert (or) whatever his name is phoned- jak śmiesz/jak pan śmie! how dare you!- jak mogłeś? how could you?!- o, jak dużo już napisał! look how much he’s written (already)!- tyle wydatków! jak tu można cokolwiek odłożyć! so many expenses! how can you save anything?- jak tu gorąco! it’s so hot in here!, how hot it is here!- jak ci nie wstyd! shame on you!- jak ty wyglądasz! (just) look at you!- jak nie pokochać takiego ślicznego bobasa? you can’t help loving such a cute little babyⅡ praep. as, like; (z przeczeniem) than- czarny jak węgiel as black as coal- oczy jak gwiazdy eyes like stars- był dla mnie jak ojciec he was like a father to me- płakała jak dziecko she cried like a baby- samochód wygląda teraz jak nowy the car looks as good as new (now)- miał szansę jak dziesięć do jednego he had a ten to one chance- tak (samo) jak… the same as…- miał na imię Robert, tak (samo) jak jego dziad his name was Robert, the same as his grandfather’s- taki (sam) jak… the same as…- podobny jak ktoś/coś similar to sb/sth- pasek identyczny jak mój a belt exactly like mine- nigdy nie spotkałem takiego maniaka sportu jak on I’ve never met a sports maniac like him- b jak Barbara/e jak Edward ‘B’ as in ‘Barbara’/‘E’ as in ‘Edward’- to nie potrwa dłużej jak godzinę it won’t take more than an hour- nie ma nic obrzydliwszego jak szantaż there’s nothing more repulsive a. despicable than blackmail- nie ma jak kuchnia domowa there’s nothing like home cooking, nothing beats home cooking- nie chciała wyglądać inaczej jak koleżanki she didn’t want to look different from her friendsⅢ conj. 1. (porównanie) like, as; (z przeczeniem) than- rzucało łodzią jak łupiną orzecha the boat was thrown around a. tossed about like a cockleshell- w połowie kwietnia zrobiło się ciepło jak w lecie in mid April it became as warm as (in) summer- znowu wszystko jest jak dawniej a. kiedyś everything is again like it used to be a. like it was before- (tak) jak co roku, pojechał do Londynu he went to London as he did every year- jak zawsze as always- jak zwykle as usual- głodny byłem jak rzadko I was really a. extremely hungry- stało się tak, jak przypuszczałem it happened (just) the way I expected- tak jak przewidywałem, tak się stało everything turned out the way I had predicted- zorganizujemy wszystko, (tak) jak pan postanowi we’ll arrange everything (just) the way you want it- jak postanowiono, tak i zrobiono everything was done the way it had been planned a. decided- tak blisko/szybko, jak to jest/było możliwe as close/quickly as possible a. as one possibly can/could- dzień taki sam jak każdy inny a day like any other day- podobnie jak ja/Adam like myself/Adam- na wsi, podobnie jak w mieście in the country, just as in town- przedsięwzięcie równie niepotrzebne, jak beznadziejne an undertaking as unnecessary as it is/was hopeless- jak gdyby as if a. though- leżał nieruchomo, jak gdyby spał he lay motionless as if he were sleeping- schylił się, jak gdyby czegoś szukał he bent down as if he were looking for something- czuję się nie gorzej jak wczoraj I don’t feel any worse than yesterday- to potrwa nie dłużej jak do piątej it won’t take a. last (any) longer than five o’clock- skończę tłumaczenie nie później jak jutro I’ll finish the translation tomorrow at the latest- nie pozostało mi nic innego jak zgodzić się there was nothing else for me to do but agree- nie dalej jak wczoraj/dwa dni temu only yesterday/two days ago- jak szliśmy przez las, zaczęło padać when a. as we were walking through the forest, it began to rain- porozmawiamy o tym, jak wrócę we’ll talk about it when I get back- rok upłynął, jak umarł dziadek it’s been/it had been a year since grandfather died- już dwa miesiące, jak wyjechał it’s (been) two months since he left- jak tu mieszkam, nigdy jej nie spotkałem I’ve never met her since I’ve been living here- zadzwonię do ciebie, jak się czegoś dowiem I’ll phone you if I learn anything- jak nie dziś, to jutro either today or tomorrow; if not today, then tomorrow- gdzieś na pewno wyjadę, jak nie w góry, to nad morze I’ll be going away somewhere: if not to the mountains, then to the coast a. seaside- zaziębisz się, jak będziesz chodził bez czapki you’ll catch a cold if you don’t wear a hat- (ona) zawsze coś gubi, jak nie parasolkę, to rękawiczki she’s always losing something: if it’s not her umbrella, then it’s her gloves- zrób to sam, jak jesteś taki mądry do it yourself if a. as you’re so clever- na pewno został tam na noc, jak go do tej pory nie ma he must have stayed the night, as he’s not yet here- jak wiesz as you know- jak wiadomo as is known, obviously- jak wspomniano wyżej as mentioned above a. earlier- jak się zdaje as it seems- radzisz sobie, jak widzę, znakomicie you’re doing a. managing just fine, I see- jak się okazało as it turned out; as it transpired książk.- jak sam o tym często mówił as he himself often said- zjawił się w porze, kiedy, jak sądził, ojca nie będzie w domu he turned up at the time when, as he thought, his father would be out a. when he thought his father would be out- przedstawiciele rządu, jak premier, ministrowie… government representatives, such as a. like the prime minister, ministers…- pisał takie utwory, jak fraszki, bajki i satyry he wrote pieces such as a. things like epigrams, fables and satires- …jak również… as well as- w Brazylii, Argentynie jak również w Chile in Brazil and Argentina, as well as in Chile- zarówno w sobotę, jak i w niedzielę both on Saturday and Sunday, on Saturday as well as on Sunday- w szkole jak w szkole, nic nowego school’s the same as usual a. always: nothing new- mieszkanie jak mieszkanie, ale łazienka wspaniała the flat’s so-so, but the bathroom is great pot.- co jak co, ale gest to on ma whatever you think of him, he’s not tight-fisted- kto jak kto, ale ty powinieneś mnie zrozumieć you of all people should (be able to) understand me- komu jak komu, ale jemu możesz zaufać you can trust him more than anyone- kiedy jak kiedy, ale jutro musisz być punktualnie it wouldn’t matter normally, but tomorrow you must be on time- gdzie jak gdzie, ale w Warszawie znam każda ulicę other towns are okay too a. I know other towns fairly well, but I know Warsaw like the back of my hand- jak siedział w fotelu, tak siedzi he’s still sitting in the same armchair- jak kantowali, tak kantują they’re still short-changing us in the same old way pot.Ⅳ part. pot. (emfaza) jak to!? what do you mean?; how come? pot.- jak to, nie idziesz dziś do szkoły? what do you mean you’re not going to school today?- jak to, już czwarta? what, is it four (o’clock) already?- (i) jak nie lunie pot. the sky suddenly opened up- (i) jak nie ryknie, jak się nie wścieknie pot. he suddenly started ranting and raving pot.Ⅴ adv. jak najkrótszy/najdłuższy the shortest/longest possible- jak najtaniej/najbliżej as cheap/close as possible- z sąsiadami żyli w jak najlepszych stosunkach they were on the best of terms with their neighbours- nasze pożywienie powinno być jak najbardziej urozmaicone our diet should be as varied as possible- miał o niej jak najlepszą opinię he had a very high a. the highest opinion of her■ jak ty komu, tak on tobie przysł. you get what you deserveThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jajow|y
-
20 problem
m 1. (kłopot) problem- problemy współczesnego świata the problems of the modern world- problemy dnia codziennego everyday problems- mieć problemy z kimś/czymś to have problems with sb/sth- nastręczać a. sprawiać problemy [zadanie, praca] to present problems- rozwiązywać problemy to solve problems- zrobić coś bez problemu to have no trouble doing sth- trafiliśmy bez problemu we had no trouble finding the place- robić z czegoś problem to make a fuss about sth- dyrekcja stanęła przed problemem zwolnień the management was faced with the problem of lay-offs- firma ma a. przeżywa problemy finansowe the company is having a. going through financial problems- największym problemem młodego pokolenia jest bezrobocie unemployment is the biggest problem facing young people- problem narasta a. nabrzmiewa the problem is growing- problem w tym a. polega na tym, że… the trouble is that…- w czym problem? what’s the problem?- nie ma problemu! a. to żaden problem! it’s no problem!2. (zagadnienie) problem- skomplikowany problem moralny a difficult moral problem- postawmy problem inaczej let’s look at the problem differently* * *-mu, -my; loc sg - mie; mnie ma problemu pot — no problem
problem polega na tym, że... — the problem lub thing is (that)...
* * *mi(= trudność) problem, difficulty, complication; (= zagadnienie) problem, matter, question, issue; bez problemu without any problem; nie ma problemu pot. no problem, no pro; problem polega na tym, że... l. problem w tym, że... the problem l. thing is (that)...; robić z czegoś problem make an issue out of sth; nierzadki problem not an uncommon problem; jedyny problem w tym, że... the only thing is...; pozostał nam tylko jeden problem do omówienia there's only one more issue l. problem l. item on the agenda to be discussed l. dealt with; odwieczny problem perennial problem; poruszono wiele problemów many issues were raised; problem delikatnej natury sensitive issue; problem natury technicznej technical difficulty; rozwiązać problem solve a problem; zająć się problemem tackle a problem; stanowić problem pose a problem l. difficulty; coś nie stanowi problemu sth is not an issue; to jego problem that's his problem, that's his funeral; to tylko w połowie rozwiązuje problem it goes only halfway toward solving the problem; w czym problem? what's the problem?, what seems to be the problem?; w tym cały problem! that's the whole point!; żaden problem! no pro!; przysporzyć komuś problemów cause sb trouble; sedno l. istota problemu nub l. crux of the problem; unikać podjęcia problemu beg the problem; problem poruszony przez mówcę... issue raised by the speaker...; mieć problemy z policją be in trouble with the police; mieć problemy ze zrobieniem czegoś/z czymś have difficulties (in) doing sth/with sth; mieć problemy z sercem have a heart condition; napotykać problemy run into problems; problemy osobiste personal difficulties l. problems; stwarzać problemy cause l. create problems l. difficulties; problem szachowy szachy chess problem; problem roku 2000 komp. year 2000 problem l. bug, Y2K problem l. bug, millenium bug.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > problem
Страницы
См. также в других словарях:
If Only It Were True — infobox Book | name = If Only It Were True title orig = Et si c était vrai... translator = image caption = author = Marc Levy illustrator = cover artist = country = France language = French series = genre = Novel publisher = release date = 1999… … Wikipedia
If Only You Were Lonely — Infobox Album Name = If Only You Were Lonely Type = Album Artist = Hawthorne Heights Caption = Male Version Cover Released = February 28, 2006 Recorded = September October 2005 Genre = Emo, pop punk, [… … Wikipedia
If Only You Were Lonely — álbum de Hawthorne Heights Publicación Febrero 28, 2006 Grabación Septiembre Octubre 2005 Género(s) Emo, Pop punk[ … Wikipedia Español
Were-jaguar — A stone Olmec were jaguar, showing common were jaguar characteristics including a downturned mouth, almond shaped eyes, pleated ear bars, a headdress with headband, and a crossed bars icon on the chest The were jaguar was both an Olmec motif and… … Wikipedia
Only child — For the English musician, see Only Child (musician). An only child is a person with no siblings, either biological or adopted. In a family with multiple offspring, first borns, may be briefly considered only children and have a similar early… … Wikipedia
only — [[t]o͟ʊnli[/t]] ♦ (In written English, only is usually placed immediately before the word it qualifies. In spoken English, however, you can use stress to indicate what only qualifies, so its position is not so important.) 1) ADV: ADV with group,… … English dictionary
Only Fools and Horses — Title screen Genre Sitcom Created by John Sullivan … Wikipedia
Only Built 4 Cuban Linx... — Only Built 4 Cuban Linx... Studio album by Raekwon Released August 1, 1995 … Wikipedia
Only Built 4 Cuban Linx... Pt. II — Studio album by Raekwon Released S … Wikipedia
Only Fools and Horses DVDs — have been sold in Regions 1, 2 and 4. Only Fools and Horses started in 1981 and ended in 2003. 64 episodes were broadcast in total. Six shorts were made, four of which were broadcast commercially but none of them have been released on official… … Wikipedia
Only Happy When It Rains — Single by Garbage from the album Garbage B … Wikipedia
